respect voor Afrika

Mensen die mij een beetje kennen, weten dat ik altijd het onderste uit de kan probeer te halen. Als ik iets doe, dan doe ik het goed! Een reis naar Uganda, dat is uiteraard al helemaal super en veel valt er niet aan te verbeteren. Maar om er toch nét iets meer uit te halen, ben ik me maar eens gaan inlezen. En nog meer
inlezen. En nog wat meer inlezen. En zo nu en dan  keek ik ook nog een film over Afrika. En ik denk dat ik mag zeggen Dat ik veel geleerd, heel veel geleerd.. Terwijl ik nog gewoon in Nederland tussen de negatieve mensen en onder de bewolkte hemel zit!

 Ik heb niet alleen gelezen wat Europeanen in Afrika beleeft hebben, maar ik heb me expres juist gericht op wat de Afrikanen zelf vinden. Ik ben tegen een vraagstuk aangelopen, waar ik maar niet uit kom.

 Hoe wij als 'Europeanen' naar Afrika kijken, Is dat eigenlijk wel hoe het hoort? Is het eigenlijk wel, respectvol te noemen?.

Ik heb er veel over nagedacht de laatste tijd en realiseer me nu, dat ik me er zelf ook schuldig aan heb gemaakt, niet altijd even respectvol tegenover Afrika te zijn. Onbewust natuurlijk! Maar ja, stiekem voel ik me toch een beetje schuldig. Ik heb door alle informatie die ik vergaard heb al een ander beeld over de situatie in Afrika,  maar helemaal waterdicht is mijn mening nog niet, hier en daar knaagt er nog wat. Ik denk (hoop) dat dat als ik terug kom allemaal wel goed komt.

Hoe ik het nu zo'n beetje zie:

Als je respect hebt voor Afrika dan zie je hoe Afrika zijn eigen weg zoekt. Dan stoppen we met onze westerse idealen op Afrika te betrekken. Respect is dan op zo’n manier  kijken, dat je blik vrij is van de dwingende westerse normen. Je kijkt zonder te oordelen. Neem je Afrika voortdurend de maat naar westerse maatstaven, dan is Afrika permanent in crisis. Dan is Afrika het continent van ach en wee.

Je meet het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking. Dat groeit nauwelijks. Je telt het aantal mensen dat praktisch analfabeet is. Dat is in sommige landen hoger dan je had verwacht na de invoering van gratis onderwijs. Je houdt bij hoeveel vrouwen sterven in het kraambed, hoeveel kinderen voor hun eerste verjaardag. Je gaat na hoeveel mensen sterven van de honger.  Dat is schrikken! Afrika afmeten aan westerse standaarden, dát maakt van Afrika een mislukking.

Maar als je vervolgens een reis maakt naar een land met deze erbarmelijke statistieken, dan sta je versteld van de kracht en levenslust.

Respect voor Afrika, projecteer niet je westerse verwachtingen over het goede leven op Afrika.  Wie Afrika wil helpen, beseft dat het in het belang van Afrika is dat het zijn eigen weg zoekt, dan betekent dat ook dat Afrika recht heeft op zijn eigen lijden.

Afrika is Afrika. Dat betekent ook:

-              Armen die ongelijk zijn aan rijken.

- Vrouwen die niet gelijk zijn aan mannen.                                                                                           

- Rijken die het niet kan schelen, dat een eindje verderop kinderen doodgaan van de honger.    - Mensen die uren moeten lopen voor drinkwater, dat soms niet eens écht schoon is.

Is ontwikkelingshulp dan onnodig? Kunnen we Afrika maar beter laten lijden en wel zien wat er gebeurd? Zullen we die Afrikanen voortaan maar wat aan laten modderen?

Nee!? Dat is absoluut niet wat ik wil zeggen. Maar ik wil naar Uganda om te helpen, nu besef ik dat ik met een heleboel medelijden helemaal niemand help! Ik wil in Uganda goed observeren, zonder meteen te oordelen. Doen wat ik doen kan, maar niet verwachten dat ik een fundamenteel verschil kan maken. Ontwikkeling is geen steriele operatie, het is een complex, rommeling en lang niet altijd schoon proces.

Stiekem knaagt er nog wel iets hoor. Afrika zomaar aan haar lot overlaten. Al die kinderen, ouderen, vrouwen die een toekomst hebben die er fundamenteel heel anders uit ziet dan die van 'ons' in Europa. Áls ze al een toekomst hebben.

Aan de andere kans, In Nederland was het relatief niet zo lang geleden,  ook gewoon nog een pot nat van ongelijkheid, armoede en erbarmelijke leefomstandigheden. 'de universele rechten van de mens' bestaan pas 60 jaar! Maar nu doen we alsof het nooit anders is geweest.

Alsof het ook niet anders kan of mag.

Misschien heeft Afrika naast wat hulp, ook gewoon een boel tijd nodig, voordat we de situatie in Afrika, kunnen vergelijken met die in Europa.

Niet stoppen met helpen dus! Maar begrijpen zonder te vergelijken, heel veel leren, maar niet beleren, open van geest zijn en kijken zonder te oordelen. Dan ben ik er van overtuigd dat onze kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen of misschien wel achter-achterkleinkinderen, naast een Afrika kunnen leven, waar de culturen anders zijn en de diversiteit nog steeds voelbaar is, maar waar ze geen medelijden mee hoeven te hebben en waar er democratie en gelijkheid heerst.